Transgraniczny Spadek - Kompletny Przewodnik po Dziedziczeniu z Elementem Zagranicznym

Rocznie w Unii Europejskiej dochodzi do ponad pół miliona spraw spadkowych z elementem transgranicznym, a wartość majątku podlegającego takiemu dziedziczeniu jest liczona w miliardach euro. Majątek spadkowy obejmuje wszystkie składniki majątku pozostawione przez zmarłego w różnych krajach. W Polsce liczba transgranicznych spraw spadkowych wzrosła ponad czterokrotnie po wstąpieniu do UE, co wynika z intensywnej migracji zarobkowej oraz wzrostu znaczenia majątku położonego za granicą.

Transgraniczny spadek w Unii Europejskiej to złożona materia prawna, która wymaga znajomości przepisów kilku państw jednocześnie. Jeśli zmarły miał majątek w różnych krajach, różne obywatelstwo lub mieszkał poza Polską, jego spadkobiercy muszą poradzić sobie z wieloma wyzwaniami prawnymi i proceduralnymi.

W tym przewodniku dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o transgranicznym dziedziczeniu - od ustalenia właściwego prawa, przez procedury sądowe, aż po praktyczne aspekty załatwiania formalności w różnych krajach. Transgraniczny spadek obejmuje ogół spraw dotyczących dziedziczenia, w tym ustalenie prawa, jurysdykcji i procedur w różnych państwach.

Kluczowe Informacje

Transgraniczny spadek to każda sprawa spadkowa, w której pojawia się element zagraniczny. Może to być spadkodawca, który miał majątek w kilku krajach, obywatelstwo więcej niż jednego państwa, mieszkał na stałe poza Polską lub spadkobiercy mieszkają za granicą.

Najważniejsze daty i przepisy:

• 17 sierpnia 2015 roku - data kluczowa dla określenia właściwych przepisów
• Spadki otwarte po tej dacie reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012, które ma zastosowanie w sprawach spadkowych z elementem transgranicznym
• Spadki otwarte przed tą datą podlegają przepisom polskiego Kodeksu cywilnego oraz konwencjom międzynarodowym

Fundamentalne zasady:

• Miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili śmierci zmarły musi mieć ustalone, co decyduje o właściwości sądu i prawie właściwym
• Spadkodawca może wybrać prawo swojego obywatelstwa poprzez testament (professio iuris)
• Europejskie poświadczenie spadkowe usprawnia procedury w krajach UE w sprawach spadkowych

Pamiętać należy o konieczności spełnienia wszystkich formalności wynikających z przepisów międzynarodowych.

Czym Jest Transgraniczny Spadek

Definicja i Charakterystyka

O transgraniczności mówimy, gdy w sprawie spadkowej wystąpi chociaż jeden element zagraniczny. Nie musi to być skomplikowana sytuacja - wystarczy, że:

• Spadkodawca miał majątek w kilku państwach
• Posiadał obywatelstwo różnych krajów
• Mieszkał za granicą przez ostatnie lata życia
• Spadkobiercy mieszkają w innym państwie niż zmarły

Praktyczne Przykłady

Przykład 1: Polski obywatel przez ostatnie 10 lat życia mieszkał i zmarł w Niemczech, pozostawiając:

• Mieszkanie w Warszawie
• Konto bankowe we Francji
• Akcje niemieckich spółek
• Samochód zarejestrowany w Niemczech

Przykład 2: Włoch zmarły w Polsce, posiadający:

• Apartament w Rzymie
• Firmę w Polsce
• Rachunki bankowe w trzech krajach UE

W obu przypadkach mamy do czynienia z transgranicznym spadkiem, który wymaga zastosowania przepisów rozporządzenia UE oraz koordynacji działań w kilku państwach. Europejskie poświadczenie spadkowe wydane w jednym państwie członkowskim może być wykorzystane w innym państwie członkowskim, co znacząco ułatwia procedury dziedziczenia.

Różnice od Spadków Krajowych

Sprawy spadkowe wyłącznie krajowe (cała masa spadkowa i spadkobiercy w Polsce) są znacznie prostsze. Transgraniczny charakter sprawy oznacza:

• Wydłużenie procedur o kilka miesięcy lub lat
• Konieczność tłumaczenia dokumentów
• Wyższe koszty (opłaty sądowe, notarialne, tłumaczenia)
• Potrzebę znajomości przepisów kilku państw
• Możliwe problemy z komunikacją z zagranicznymi urzędami, które mogą wynikać z różnic w przepisach i procedurach obowiązujących w poszczególnych krajach

Prawo Właściwe dla Spadków Transgranicznych

Ustalenie, które prawo jest prawem właściwym dla sprawy spadkowej jest fundamentalne dla całego postępowania. Równie istotne jest określenie, który sąd jest w sprawie spadkowej właściwy, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla przebiegu postępowania. Od tego zależy, które przepisy będą stosowane do oceny ważności testamentu, określenia kręgu spadkobierców czy obliczenia zachowku.

Spadki Otwarte Po 17 Sierpnia 2015 Roku

Dla spadków otwartych po tej dacie zastosowanie ma rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr (UE) nr 650/2012. Główną zasadą jest stosowanie prawa państwa ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy.

Miejsce zwykłego pobytu to nie to samo co meldunek czy obywatelstwo. Sąd ocenia faktyczne okoliczności, takie jak:

• Gdzie spadkodawca spędzał większość czasu
• Gdzie były jego główne interesy osobiste i zawodowe
• Gdzie miał centrum swojego życia rodzinnego i społecznego

Wybór prawa przez spadkodawcę: Spadkodawca może w testamencie lub innym rozrządzeniu na wypadek śmierci wybrać prawo państwa, którego obywatelstwo posiada. Wyboru takiego dokonuje się poprzez wyraźne oświadczenie, np.:

“Niniejszy testament podlega prawu polskiemu jako prawu mojego obywatelstwa”

Spadki Otwarte Przed 17 Sierpnia 2015 Roku

W przypadku spadków otwartych przed tą datą podstawowym wyznacznikiem jest obywatelstwo spadkodawcy. Stosuje się prawo polskie oraz konwencje międzynarodowe, w szczególności:

• Konwencję Haską z 1961 roku
• Konwencję Warszawską z 1920 roku

W takich przypadkach sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zgodnie z przepisami krajowymi. Spadkodawca mógł jednak wybrać prawo miejsca zamieszkania, jeśli pozwalały na to przepisy obowiązujących konwencji.

Wyjątki od Zasady Głównej

Rozporządzenie przewiduje ważny wyjątek: jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że spadkodawca był sposób oczywisty bliżej związany z innym państwem, sąd może zastosować prawo tego państwa.

Przykład: Polak formalnie mieszkający w Niemczech, ale który:

• Pracował zdalnie dla polskiej firmy
• Spędzał w Polsce 8 miesięcy w roku
• Miał tu główne interesy majątkowe
• Planował definitywny powrót

W takim wypadku sąd może uznać, że prawem właściwym jest prawo polskie.

Właściwość Sądowa w Sprawach Transgranicznych

Zasada Główna

Sąd kraju, w którym spadkodawca miał zwykłe miejsce pobytu w chwili śmierci, jest właściwy do prowadzenia sprawy o spadek, nawet jeśli majątek częściowo lub w całości znajduje się w innych państwach UE.

Umowa Prorogacyjna

Wszystkie zainteresowane strony mogą zawrzeć porozumienie o przekazaniu sprawy do sądu innego państwa członkowskiego. Warunkiem jest, że musi to być sąd państwa obywatelstwa spadkodawcy. Przy zawieraniu takiej umowy należy pamiętać o spełnieniu wszystkich formalnych wymogów.

Przykład: Niemiec zmarły w Polsce może mieć sprawę przeniesioną do sądu niemieckiego, jeśli wszyscy spadkobiercy wyrażą na to zgodę.

W Sprawie Jurysdykcji Poza UE

Jeśli spadkodawca nie miał zwykłego pobytu na terytorium UE, właściwość można ustalić na podstawie lokalizacji majątku (forum rei sitae). Dotyczy to szczególnie majątków w:

• Szwajcarii
• Wielkiej Brytanii (po Brexicie)
• USA
• Innych krajach spoza UE

Europejskie Poświadczenie Spadkowe

Charakterystyka EPS

Europejskie poświadczenie spadkowe to specjalny dokument wprowadzony przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012. Ma moc prawną we wszystkich krajach UE (z wyjątkiem Danii i Irlandii) bez konieczności dodatkowych procedur uznania czy legalizacji. Dokument ten posiada określoną ważność – jest uznawany w krajach UE przez wskazany czas, co zapewnia skuteczność i autentyczność potwierdzenia praw do spadku.

Kto Może Wystąpić o EPS

O europejskie poświadczenie spadkowe może wystąpić:

• Każdy ze współspadkobierców
• Wykonawca testamentu
• Zarządca spadku
• Zarządcy spadku ustanowieni przez sąd

EPS potwierdza uprawnienia spadkobierców, wykonawców testamentu oraz zarządców spadku do dysponowania majątkiem spadkowym i korzystania z dokumentu w krajach UE.

Procedura w Polsce

W Polsce EPS wydaje notariusz lub właściwy sąd rejonowy. Procedura obejmuje:

1. Złożenie wniosku z wymaganymi dokumentami, w tym dokumentami potwierdzającymi uprawnień osób ubiegających się o EPS
2. Sprawdzenie przez notariusza lub przez sąd zgodności z prawem właściwym oraz weryfikacja uprawnień spadkobierców, zapisobierców i wykonawców testamentu
3. Wydanie poświadczenia w terminie od kilku dni do kilku tygodni

Koszty:

• Akt notarialny lub
• Opłata sądowa
• Tłumaczenia dokumentów
• Ewentualne opinie prawne dotyczące prawa obcego i wsparcie w uzyskaniu niezbędnych dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia

Skutki Prawne

EPS nie zastępuje krajowych poświadczeń spadkowych, ale pozwala na:

• Udokumentowanie praw w innych krajach UE
• Rozporządzanie majątkiem spadkowym za granicą
• Unikanie powtarzania procedur w każdym państwie

W przeciwieństwie do dokumentów krajowych, EPS nie wymaga legalizacji ani apostille i jest “automatycznie” akceptowany w innych państwach UE.

Przyjęcie i Odrzucenie Spadku Zagranicznego

Gdzie Złożyć Oświadczenie

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w sprawach transgranicznych można złożyć:

• Przed polskim notariuszem
• W polskim sądzie
• Przed organem państwa zamieszkania spadkobiercy
• Przed notariuszem w kraju UE, gdzie toczy się postępowanie

Terminy

Termin na złożenie oświadczenia wynosi:

• 6 miesięcy według rozporządzenia UE (od dnia powzięcia informacji o tytule powołania)
• 3 miesiące według prawa polskiego (od dnia powzięcia informacji o prawie do spadku)

W praktyce stosuje się termin wynikający z prawa właściwego dla spadku.

Rodzaje Przyjęcia Spadku

Automatyczne przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza:

• Jest to zasada domyślna
• Spadkobierca odpowiada za długi tylko do wartości otrzymanego spadku
• Występuje, gdy nie złożono żadnego oświadczenia w terminie

Proste przyjęcie spadku:

• Wymaga wyraźnego oświadczenia
• Spadkobierca odpowiada za długi bez ograniczeń
• Można go zastosować gdy spadkobierca jest pewien, że majątek przewyższa długi

Odrzucenie spadku:

• Skuteczne tylko przy złożeniu w terminie
• Oznacza, że spadkobierca nie otrzymuje nic, ale też nie odpowiada za długi

Skuteczność Międzynarodowa

Oświadczenie złożone w jednym państwie UE ma automatyczną moc prawną w pozostałych krajach członkowskich. Nie ma potrzeby powtarzania procedury czy uzyskiwania uznania oświadczenia.

Uznawanie Orzeczeń Spadkowych w UE

Automatyczne Uznawanie

Orzeczenia sądów spadkowych wydane w jednym kraju UE są automatycznie uznawane i wykonywane w pozostałych państwach członkowskich. Dotyczy to:

• Wyroków sądowych
• Postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku
• Europejskiego poświadczenia spadkowego
• Aktów notarialnych o charakterze spadkowym

Wykonywania Orzeczeń

Egzekucja orzeczeń odbywa się bez obowiązku stwierdzania ich wykonalności. W praktyce oznacza to, że:

• Francuskie orzeczenie może być podstawą wpisu do polskiej księgi wieczystej
• Niemieckie EPS pozwala na wypłatę środków z polskiego banku
• Włoski akt notarialny umożliwia sprzedaż nieruchomości w Polsce

Ograniczenia Uznawania

Uznanie może zostać odmówione w wyjątkowych sytuacjach:

• Naruszenie porządku publicznego państwa wykonania (ordre public)
• Brak możliwości doręczenia pozwu spadkobiercy
• Nierozstrzygnięty spór o tę samą sprawę w państwie wykonania

Organy Wykonywania

Orzeczenia wykonywane są przez:

• Komorników sądowych
• Sądy
• Policję (w sprawach karnych związanych ze spadkiem)
• Inne organy według przepisów krajowych

Rola Notariusza w Sprawach Transgranicznych

Kompetencje Polskiego Notariusza

Polski notariusz w sprawach transgranicznych:

• Sporządza testamenty z wyborem prawa właściwego
• Wydaje europejskiego poświadczenia spadkowego
• Przyjmuje oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
• Ustala prawo właściwe dla sprawy spadkowej
• Przeprowadza postępowania spadkowe w sprawach międzynarodowych

Ustalanie Prawa Obcego

Gdy spadkodawca wybrał prawo obce lub okoliczności wskazują na jego zastosowanie, notariusz musi:

1. Ustalić treść przepisów obcych poprzez:

• Opinię biegłego z zagranicznego prawa
• Konsultacje z zagranicznymi prawnikami
• Analizę dostępnych źródeł prawnych

1. Sprawdzić zgodność czynności z prawem obcym:

• Forma testamentu
• Dopuszczalność wydziedziczenia
• Ochrona zachowku
• Katalog spadkobierców ustawowych

1. Uwzględnić dodatkowe koszty:

• Opinie prawne
• Tłumaczenia specjalistyczne
• Wydłużenie procedury o kilka tygodni

Dokumenty Wymagane przez Notariusza

Do wszczęcia postępowania transgranicznego niezbędne są następujące dokumenty: skrócony odpis aktu zgonu (z tłumaczeniem, jeśli pochodzi z zagranicy), dokumenty potwierdzające miejsce pobytu takie jak meldunek, rachunki czy umowy najmu, uwierzytelnione akty stanu cywilnego spadkobierców (lub z apostille), testament (jeśli istnieje, wraz z tłumaczeniem), pełnomocnictwa dla przedstawicieli oraz dokumentacja dotycząca majątku, na przykład księgi wieczyste, salda kont czy udziały.

Praktyczne Aspekty Załatwiania Formalności

Współpraca z Organami Zagranicznymi

Skuteczne załatwienie transgranicznego spadku wymaga współpracy z:

Urzędami stanu cywilnego:

• Pozyskanie aktów zgonu i urodzenia
• Uwierzytelnienie dokumentów
• Uzyskanie informacji o stanie cywilnym

Sądami zagranicznymi:

• Uznawanie polskich orzeczeń
• Uzyskiwanie informacji o postępowaniach
• Koordynacja równoległych spraw

Bankami i instytucjami finansowymi:

• Zamrażanie rachunków spadkowych
• Wypłata środków spadkobiercom
• Pozyskanie informacji o saldach

Tłumaczenia i Legalizacja

Tłumaczenia przysięgłe wymagane są dla:

• Wszystkich dokumentów obcojęzycznych
• Polskich dokumentów składanych za granicą
• Aktów notarialnych i orzeczeń sądowych

Legalizacja dokumentów:

• Apostille - dla krajów-stron Konwencji Haskiej
• Legalizacja konsularna - dla pozostałych państw
• Zwolnienie - dokumenty między krajami UE często nie wymagają legalizacji

Typowe Problemy i Rozwiązania

Problem: Odmowa wydania dokumentów przez zagraniczne urzędy Rozwiązanie: Skorzystanie z pomocy polskiego konsulatu, prawnika lokalnego lub Kancelarii Król Odszkodowań

Problem: Różnice w wymaganych dokumentach między krajami Rozwiązanie: Wcześniejsze sprawdzenie wymagań przez konsultację z lokalnym prawnikiem lub adwokatem z kancelarii Król Odszkodowań

Problem: Brak znajomości procedur przez urzędników Rozwiązanie: Przedstawienie kopii właściwych przepisów z tłumaczeniem z dodatkowym wsparciem kancelarii Król Odszkodowań

Problem: Wysokie koszty zagranicznych procedur Rozwiązanie: Analiza kosztów vs. korzyści, ewentualna rezygnacja z części majątku - pierwsza, bezpłatna porada adwokatów z kancelarii Król Odszkodowań

Koszty Postępowań w Różnych Krajach

Koszty oraz czas trwania postępowań spadkowych różnią się w zależności od kraju i specyfiki lokalnych przepisów prawnych. Warto zwrócić uwagę, że koszty postępowań obejmują zarówno opłaty sądowe, jak i notarialne, a także potencjalne koszty związane z tłumaczeniami dokumentów czy opiniami prawnymi dotyczącymi prawa obcego i reprezentowaniem spadkobierców przed sądami i urzędami. W niektórych państwach dodatkowe opłaty mogą wynikać z konieczności uzyskania specjalnych zaświadczeń lub przeprowadzenia dodatkowych formalności administracyjnych.

Czas trwania postępowania spadkowego jest uzależniony od wielu czynników, takich jak złożoność sprawy, liczba spadkobierców, czy też ewentualne spory dotyczące podziału majątku. W krajach takich jak Włochy, gdzie procedury mogą być bardziej rozbudowane, okres ten może sięgać nawet do dwóch lat. Natomiast w Polsce, dzięki uproszczonym procedurom i możliwości składania oświadczeń przed notariuszem, czas ten jest zazwyczaj krótszy.

Ważnym aspektem jest także różnorodność systemów prawnych, co wpływa na sposób prowadzenia postępowania oraz na wymagane dokumenty. Przykładowo, w Niemczech i Francji istotne znaczenie mają szczegółowe regulacje dotyczące formy testamentu i praw spadkobierców, co może generować dodatkowe koszty i wydłużać czas rozpatrywania sprawy.

W kontekście transgranicznego spadku, dodatkowym wyzwaniem są kwestie związane z uznawaniem i wykonywaniem orzeczeń sądowych oraz dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia w różnych państwach. Europejskie poświadczenie spadkowe znacząco ułatwia te procedury, jednak w praktyce konieczne może być również dostosowanie się do lokalnych wymogów formalnych.

Podsumowując, planując załatwienie spraw spadkowych z elementem transgranicznym, warto uwzględnić zarówno koszty, jak i przewidywany czas trwania postępowania w poszczególnych krajach. Wskazane jest skorzystanie z pomocy doświadczonych kancelarii prawnych jak np. Król Odszkodowań lub notariuszy specjalizujących się w prawie międzynarodowym, co pozwoli na sprawne i skuteczne przeprowadzenie całej procedury.

Przykłady Konkretnych Sytuacji

Przypadek 1: Polak zmarły w Niemczech

Sytuacja: Jan Kowalski, obywatel polski, mieszkał w Berlinie przez ostatnie 15 lat życia. Zmarł 20 marca 2020 roku, pozostawiając:

• Dom w Poznaniu (wartość: 400 000 zł)
• Konto w niemieckim banku (50 000 EUR)
• Mieszkanie w Berlinie (300 000 EUR)
• Polisę ubezpieczeniową w Polsce (100 000 zł)

Procedura:

1. Właściwość: Sąd niemiecki (miejsce zwykłego pobytu)
2. Prawo właściwe: Niemieckie (jako miejsce ostatniego pobytu)
3. Możliwość zmiany: Spadkodawca mógł wybrać prawo polskie w testamencie
4. Dokumenty: EPS wydane przez niemiecki sąd
5. Realizacja w Polsce: Wpis do księgi wieczystej na podstawie EPS

Przypadek 2: Obywatel UE zmarły w Polsce

Sytuacja: Marco Rossi, obywatel włoski, mieszkał w Warszawie przez 8 lat. Zmarł bez testamentu, pozostawiając:

• Firmę w Polsce
• Mieszkanie w Rzymie
• Rachunki w trzech bankach europejskich

Procedura:

1. Właściwość: Sąd polski (miejsce zwykłego pobytu)
2. Prawo właściwe: Polskie prawo spadkowe
3. Spadkobiercy: Według polskich przepisów o dziedziczeniu ustawowym
4. EPS: Wydawane przez polskiego notariusza
5. Wykonanie: Automatyczne uznanie we Włoszech i innych krajach UE

Przypadek 3: Majątek w Szwajcarii

Sytuacja: Anna Nowak, obywatelka polska, zmarła w Zurychu, gdzie mieszkała 20 lat. Pozostawiła majątek wyłącznie w Szwajcarii.

Specyfika:

• Szwajcaria nie jest objęta rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012
• Stosuje się prawo szwajcarskie i procedury szwajcarskie
• Bardzo rygorystyczna ochrona dzieci (zachowek 3/4 dla jednego dziecka)
• Wysokie koszty postępowania
• EPS nie obowiązuje

Przypadek 4: Brexit i Wielka Brytania

Sytuacja: Brytyjczyk zmarły po Brexicie z majątkiem w UK i Polsce.

Konsekwencje Brexitu:

• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 nie obowiązuje w UK
• Konieczne osobne postępowania w każdym kraju
• EPS nie jest uznawane w Wielkiej Brytanii
• Stosuje się prawo angielskie lub szkockie
• Problemy z uznawaniem polskich orzeczeń

Wyzwania i Trendy w Dziedziczeniu Transgranicznym

Największe Trudności

Różnice w systemach prawnych:

• Różne podejście do zachowku i wydziedziczenia
• Odmienne formy testamentów
• Różne katalogi spadkobierców ustawowych
• Zróżnicowane podatki spadkowe

Problemy praktyczne:

• Wysokie koszty zagranicznych postępowań
• Trudności w komunikacji z urzędami
• Długie terminy załatwienia spraw
• Problemy z wykonalnością orzeczeń poza UE

Wyzwania techniczne:

• Różne systemy informatyczne
• Brak cyfryzacji w niektórych krajach
• Problemy z weryfikacją dokumentów elektronicznych

Pozytywne Trendy

Rozwój EPS: Coraz szersze praktyczne zastosowanie europejskiego poświadczenia spadkowego przyspiesza dziedziczenie w UE i redukuje koszty.

Cyfryzacja procedur: Wiele krajów wprowadza elektroniczne systemy obsługi spraw spadkowych, co skraca terminy i obniża koszty.

Harmonizacja przepisów: Stopniowe zbliżanie rozwiązań legislacyjnych między krajami UE ułatwia praktyczne zastosowanie prawa.

Rozwój usług specjalistycznych: Wzrasta liczba kancelarii i notariuszy specjalizujących się w sprawach transgranicznych.

Przyszłość Dziedziczenia Transgranicznego

Przewiduje się:

• Dalszą digitalizację procedur spadkowych
• Rozwój automatycznego uznawania dokumentów
• Pogłębianie problemów z krajami spoza UE
• Wzrost znaczenia planowania spadkowego
• Rozwój międzynarodowego doradztwa prawnego

Podsumowanie

Transgraniczny spadek to złożona materia wymagająca znajomości prawa kilku państw jednocześnie. Kluczowe znaczenie ma data śmierci - 17 sierpnia 2015 roku, która wyznacza, czy stosuje się rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012, czy starsze przepisy.

Najważniejsze zasady:

• Prawo miejsca zwykłego pobytu jako zasada główna
• Możliwość wyboru prawa obywatelstwa przez spadkodawcę
• Automatyczne uznawanie orzeczeń w krajach UE
• Europejskie poświadczenie spadkowe jako narzędzie upraszczające procedury

Praktyczne wskazówki:

• Zawsze sprawdź prawo właściwe przed podjęciem działań
• Zbierz pełną dokumentację majątku we wszystkich krajach
• Skonsultuj się z notariuszem lub prawnikiem specjalizującym się w sprawach transgranicznych
• Pamiętaj o terminach na przyjęcie lub odrzucenie spadku
• Przygotuj się na wyższe koszty i dłuższe procedury

Właściwe przygotowanie i znajomość przepisów może znacznie uprościć proces dziedziczenia transgranicznego i uzyskania europejskiego poświadczenia spadkowego. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z wykwalifikowanym prawnikiem lub notariuszem, który pomoże w nawigacji przez skomplikowane przepisy międzynarodowe.

Kancelaria Adwokacka Król Odszkodowań od wielu lat skutecznie wspiera klientów w kwestiach związanych z transgranicznym dziedziczeniem spadków. Specjalizujemy się w sprawach spadkowych obejmujących całą Europę, ze szczególnym uwzględnieniem krajów takich jak Niemcy, Austria, Szwajcaria, Włochy oraz Wielka Brytania. Pomagamy zarówno klientom z Polski, jak i z zagranicy w uzyskaniu europejskiego poświadczenia spadkowego, bezpiecznym przyjęciu spadku oraz w kompleksowym załatwieniu wszelkich spraw spadkowych na terenie Unii Europejskiej, niezależnie od obowiązującej jurysdykcji. W naszej sieci współpracuje wielu adwokatów z różnych państw europejskich, co pozwala nam znać lokalne przepisy i procedury, dzięki czemu działamy szybko i efektywnie. W sytuacjach, gdy spadkodawca zmarł w wyniku wypadku komunikacyjnego lub innych działań osób trzecich, prowadzimy również postępowania odszkodowawcze na rzecz spadkobierców.

Oferujemy naszym klientom bezpłatną, pierwszą konsultację, podczas której możliwa jest wstępna ocena sprawy oraz uzyskanie opinii dotyczącej kwestii spadkowych bez konieczności ponoszenia kosztów. Jeśli jesteś spadkobiercą, zadbaj o swoje prawa i nie odkładaj na później dochodzenia należnych Ci świadczeń. Skontaktuj się z nami już dziś pod numerem +48 792 805 896 lub wypełnij formularz kontaktowy dostępny na naszej stronie [Link do formularza].

Jeżeli natomiast posiadasz majątek za granicą i chciałbyś zabezpieczyć swoją rodzinę, planowanie spadkowe z elementem transgranicznym powinno być przemyślane z dużym wyprzedzeniem. Sporządzenie testamentu z wyborem prawa właściwego może zaoszczędzić Twoim bliskim spadkobiercom wiele problemów i kosztów w przyszłości.

Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)

Czy mogę wybrać polskie prawo spadkowe mieszkając za granicą?

Tak, każdy spadkodawca może wybrać prawo państwa, którego obywatelstwo posiada w chwili dokonywania wyboru. Wyboru dokonuje się poprzez wyraźny zapis w testamencie lub innym rozrządzeniu na wypadek śmierci.

Przykład zapisu: “Oświadczam, że do niniejszego testamentu oraz całego mojego spadku ma zastosowanie prawo polskie jako prawo mojego obywatelstwa.”

Ile kosztuje uzyskanie Europejskiego Poświadczenia Spadkowego?

W Polsce koszt europejskiego poświadczenia spadkowego wynosi około 300-400 złotych za akt notarialny. Do tego dochodzą:

• Koszty tłumaczeń: 50-150 zł za stronę
• Opinie prawne (jeśli potrzebne): kilka do kilkunastu tysięcy zł
• Ewentualne pełnomocnictwa

W innych krajach UE koszty mogą być znacznie wyższe - od kilkuset do kilku tysięcy euro.

Czy muszę płacić podatek spadkowy w każdym kraju, gdzie jest majątek?

Zasadniczo tak - większość krajów nakłada obowiązek podatkowy od majątku położonego na ich terytorium, niezależnie od posiadania EPS. Jednak wiele państw ma:

• Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
• Zwolnienia podatkowe dla małych spadków
• Limity wolne od podatku
• Możliwość zaliczenia podatku zapłaconego za granicą

Jak długo trwa postępowanie spadkowe transgraniczne?

Czas zależy od kraju i złożoności sprawy:

• Polska: 3-8 miesięcy
• Niemcy: 6-12 miesięcy
• Francja: 8-18 miesięcy
• Włochy: 12-24 miesiące

Czynniki wydłużające:

• Konieczność tłumaczeń
• Ustalanie prawa obcego
• Problemy z dokumentacją
• Spory między spadkobiercami
• Obciążenie zagranicznych sądów

Czy testament sporządzony w Polsce jest ważny za granicą?

Co do zasady tak, o ile został sporządzony zgodnie z przepisami prawa właściwego i przy zachowaniu odpowiedniej formy. Rozporządzenie UE uznaje testamenty sporządzone zgodnie z prawem:

• Miejsca sporządzenia
• Obywatelstwa testatora
• Miejsca zamieszkania w chwili sporządzenia lub śmierci

Niektóre kraje mają jednak bardziej restrykcyjne wymogi dotyczące formy i treści testamentów.

Co się dzieje, gdy spadkodawca nie wybrał prawa właściwego?

Wówczas zastosowanie ma prawo miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili śmierci. Sąd ustala miejsce zwykłego pobytu na podstawie faktycznych okoliczności, a nie formalnego zameldowania.

Jeżeli okoliczności sprawy jasno wynika, że zmarły był sposób oczywisty bliżej związany z innym państwem, sąd może zastosować prawo tego państwa.

Czy spadek w Wielkiej Brytanii podlega przepisom UE?

Po Brexicie nie - Wielka Brytania nie jest już objęta rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012. Oznacza to:

• Konieczność prowadzenia odrębnych postępowań według prawa angielskiego lub szkockiego
• EPS nie jest uznawane w UK
• Polskie orzeczenia wymagają osobnego uznania
• Stosuje się przepisy common law

Kiedy potrzebuję umowy prorogacyjnej?

Umowa prorogacyjna jest potrzebna, gdy wszyscy spadkobiercy chcą, aby sprawę rozpatrzył sąd innego państwa członkowskiego niż to wynikające z miejsca zwykłego pobytu zmarłego.

Warunkami są:

• Zgoda wszystkich zainteresowanych stron
• Sąd musi być z państwa obywatelstwa spadkodawcy
• Umowa musi być zawarta na piśmie

Najczęstsze przyczyny:

• Uproszczenie procedur
• Związki rodzinne z wybranym państwem
• Większość majątku w innym kraju
• Znajomość lokalnego języka i prawa